Νέες τεχνικές βελτίωσης των φυτών: όμοιες προς την γενετική τροποποίηση αλλά χωρίς αντίστοιχη νομοθεσία;
To κώδωνα του κινδύνου κρούει η Διεθνής Ομοσπονδία Οργανώσεων για την Βιολογική γεωργία (IFOAM) σχετικά με νέες τεχνικές βελτίωσης φυτών που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια και εμπεριέχουν τροποποίηση των κυττάρων των φυτών. Οι τεχνικές αυτές παρόλο που δεν ακολουθούν τις “κλασικές” αρχές γενετικής τροποποίησης (γ.τ.), όπως τις ξέραμε για τα μέχρι τώρα γ.τ. φυτά, εμπίπτουν στην ίδια κατηγορία και δυνητικό βαθμό επικινδυνότητας και μπορούν να αποτελέσουν δούρειο ίππο για την ανεξέλεγκτη κυκλοφορία τους χωρίς να υπόκεινται στην σχετική νομοθεσία.
Από την τελευταία αναθεώρηση, το 2001, της οδηγίας της ΕΕ για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ) στο περιβάλλον (οδηγία 2001/18/ΕΚ), η οποία είχε αρχικά υιοθετηθεί το 1990), μια σειρά από νέες τεχνικές αναπαραγωγής των φυτών (NPBTs) έχουν δοκιμαστεί από ερευνητές και εταιρείες βιοτεχνολογίας, και μερικές έχουν ήδη απελευθερωθεί στο περιβάλλον μέσω πειραμάτων ανοικτού πεδίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παράσχει μια νομική ερμηνεία σχετικά με το ποιες από αυτές τις τεχνικές NPBTs εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της προαναφερθείσας οδηγίας και θα χαρακτηριστούν ως γ.τ.ο.. Αυτή η απόφαση μπορεί να έχει πολλές συνέπειες για την γεωργία νε γένει και την ανάπτυξη του τομέα της βιολογικής γεωργίας. Συγκεκριμένα, η οδηγία του 2001, παρέχει έναν ορισμό των γ.τ.ο. στο άρθρο 2 (2): ("γενετικά τροποποιημένος οργανισμός (γ.τ.ο.) νοείται ένας οργανισμός, με την εξαίρεση των ανθρώπινων όντων, του οποίου το γενετικό υλικό έχει τροποποιηθεί κατά τρόπο που δεν συμβαίνει φυσιολογικά, με τη σύζευξη ή / και φυσικό ανασυνδυασμό”) καθώς και ένας ορισμό των τεχνικών που οδηγούν σε γενετική τροποποίηση.
Συμφωνα με τελευταία αναφορά της, η IFOAM θεωρεί ότι οι τεχνικές NPBTs θα πρέπει χωρίς αμφιβολία να θεωρούνται τεχνικές γενετικής τροποποίησης που δημιουργούν γ.τ.ο., σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό ορισμό της Ε.Ε.. Η Επιτροπή θα πρέπει να επιβεβαιώσει ρητά ότι οι τεχνικές αυτές εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας για τους γ.τ.ο.. Είναι ζωτικής σημασίας για τον τομέα της βιολογικής γεωργίας ότι αυτές οι νέες τεχνικές που τροποποιούν ζωντανούς οργανισμούς μέσω τεχνικών, χημικών ή βιοτεχνολογικών παρεμβάσεων στο κύτταρο ή / και τον πυρήνα του: α) υπόκεινται σε αξιολόγηση κινδύνων και β) εάν εγκριθεί για την απελευθέρωση στο περιβάλλον και η αλυσίδα τροφίμων, υπόκεινται σε υποχρεωτική σήμανση και ιχνηλασιμότητα, απαιτήσεις που ισχύουν για τους άλλους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.
Διαβάστε το position paper της IFOAM εδώ
16 Δεκεμβρίου 2015
Βασίλης Γκισάκης
BiotechWatch.gr (Με πληροφορίες από το IFOAM EU Group)