Η ασφάλεια των τροφίμων στα χέρια "εξαρτημένων" ειδικών;

Σφοδρή κριτική κατά της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) πραγματοποιεί μια νέα έκθεση του παρατηρητηρίου Corporate Europe Observatory (CEO) και της Earth Open Source (EOS), η οποία παρουσιάζει πως τα πορίσματα για την αξιολόγηση της ασφάλειας των τροφίμων βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα που προέρχονται απο τις ίδιες τις εταιρειες καθώς και σε εμπειρογνώμονες που σχετίζονται με αυτές, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ανεξαρτησία των γνωμοδοτήσεων της.

Η έκθεση συμπίπτει με τα 10α γενέθλια της Αρχής και τον έλεγχο της από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, ευρωβουλευτές ενώ υποβάλλεται και σε επίσημη αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Nina Hollnand του CEO δήλωσε: “Η έρευνά μας δείχνει ότι τα συμφέροντα της βιομηχανίας έχουν διεισδύσει στην καρδιά της EFSA. Οι συχνές συγκρούσεις συμφερόντων σχετικά με τη διαχείριση και τις επιτροπές συμβούλων καθώς και η ισχυρή εξάρτηση από τις μελέτες της εταιρειών υπονομεύουν την ικανότητα της EFSA να ενεργεί προς το δημόσιο συμφέρον, όσο αφορά την ασφάλεια των τροφίμων. Οι δραστηριότητες της EFSA πρέπει να αναθεωρηθούν στο σύνολό τους."

Δεδομένα που προέρχονται απο τις ίδιες τις αναλύσεις εταιρειών εμφανίζονται σε μια σειρά από συμβουλευτικές επιτροπές της EFSA και η έκθεση υποστηρίζει πως αυτό εγείρει θέμα θεμελιώδης σύγκρουσης συμφερόντων για τον τρόπο που ο οργανισμός της Ε.Ε. αξιολογεί τα δεδομένα. Ειδικότερα, οι εμπειρογνώμονες της EFSA φαίνεται να έχουν συστηματικούς δεσμούς με την ομάδα εταιρικού λόμπι ILSI (International Life Sciences Institute), που χρηματοδοτείται από μεγάλες εταιρείες βιοτεχνολογίας και τροφίμων. Η έκθεση αποκαλύπτει πως τα μέλη της επιτροπής της EFSA, συμπεριλαμβανομένου του πάνελ σχετικά με τη συσκευασία τροφίμων, αμέλησαν να συμπεριλάβους τις διασυνδέσεις τους με το ILSI στη δήλωσή συμφερόντων, κατά παράβαση των ιδίων κανόνων της EFSA.

Οι γνωμοδοτήσεις ασφάλειας της EFSA έχουν αμφισβητηθεί σε αρκετές περιπτώσεις, λόγου χάρη σε σχετικές υποδείξεις για προϊόντα όπως η γλυκαντική ουσία ασπαρτάμη, το ζιζανιοκτόνο glyphosate [Roundup], και η δισφαινόλη Α [χημική ουσία που χρησιμοποιείται στα πλαστικά] δίνοντας τελικά το πράσινο φως, παρά τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από ανεξάρτητες επιστημονικές μελέτες. Ανησυχίες έχουν διατυπωθεί επίσης για τον τρόπο με τον οποίο η EFSA έδωσε την έγκριση για την γενετικά τροποποιημένη πατάτα Amflora.

Η έκθεση καλεί για ισχυρότερα κριτήρια επιλογής των εμπειρογνωμόνων που θα αποτρέπει από συγκρούσεις συμφερόντων με τις εταιρείες και για την επείγουσα αναθεώρηση των νόμων της Ε.Ε. για την λειτουργία της EFSA, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των εταιρικών δεδομένων για τις δοκιμές ασφάλειας. Πολύ συχνά, ανεξάρτητοι επιστήμονες δεν είναι σε θέση να αμφισβητήσουν τις δοκιμές των εταιρειών, επειδή τα υλικά προς μελέτη [προϊόντα τροφίμων, ουσίες κτλ] θεωρούνται εμπορικά εμπιστευτικές πληροφορίες.

Η Claire Robinson από την Earth Open Source πρόσθετει: “Η εξάρτηση της EFSA από τις μελέτες των εταιρειών και η απόρριψη των ανεξάρτητων ερευνών μπορεί να θέσει τη δημόσια υγεία σε κίνδυνο. Φέτος, λόγου χάρη, η EFSA ενέδωσε σε μια αίτηση της Monsanto για την αύξηση του υπολειμματικού ορίου της ουσίας glyphosate σε προϊόντα ψυχανθών κατά 100-150 φορές. Αυτό είναι σχεδόν έξι φορές παραπάνω της ασφαλούς ημερήσιας δόσης που καθορίζεται από ανεξάρτητους μελέτες – κάτι το οποίο η EFSA αγνόησε”.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να αναθεωρήσει τον ιδρυτικό κανονισμό της EFSA εντός του 2012 καθώς και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο αναμένεται να δημοσιεύσει την έρευνά της για τις συγκρούσεις συμφερόντων σχετικά με την EFSA και άλλους οργανισμούς της Ε.Ε.

Ενημερωτικό βίντεο του CEO για την λειτουργία του EFSA (για Ελληνικούς υπότιτλους: πιέστε CC κάτω δεξιά)